Sociale veiligheid wordt gedragen door goed leiderschap
Sinds de onthullingen over ongewenst gedrag in de mediawereld (The Voice of Holland, DWDD en omroep WNL) is er veel meer aandacht voor sociale veiligheid binnen organisaties. Er worden regels en protocollen opgesteld, maar is het probleem daarmee opgelost? Tijdens het webinar ‘Sociale veiligheid’ van HumanCapitalCare werd dit beladen onderwerp nader onder de loep genomen.
Annelies ’t Hart, sr. adviseur Arbeid & Organisatie (links) en Nicole Noyons, psycholoog (rechts)
Aanwezigheid van ongewenst gedrag
Dat het hebben van een handboek vol protocollen niet afdoende is, onderschrijft Annelies ’t Hart, senior adviseur arbeid en organisatie bij HumanCapitalCare. Organisaties neigen er soms naar om te stellen: "Wij krijgen nooit klachten over ongewenst gedrag, dus bij ons speelt dit niet." Dat is volgens ’t Hart een verkeerde veronderstelling. Ongewenst gedrag is overal: in de samenleving en dus ook in de werkomgeving. Het management moet het beleid rond sociale veiligheid uitdragen, gewoon door het goede voorbeeld te laten zien.
Vertrouwenspersoon Evelyne Gokke beaamt dat: "Je kunt niet stellen dat er binnen de organisatie géén vormen van ongewenst gedrag zijn, dat zie je in alle branches terug. Het management moet er altijd alert op zijn. Bijvoorbeeld door hun leidinggevenden goed te trainen."
In haar dagelijkse praktijk ziet Gokke dat van alle vormen van ongewenst gedrag intimidatie het meeste voorkomt. Melders geven aan dat leidinggevenden vaak de hand boven het hoofd wordt gehouden, door zaken in de doofpot te stoppen. Keerzijde is dat leidinggevenden het moeilijk hebben met grenzen. Sommige mannelijke leidinggevenden durven hun vrouwelijke collega’s geen compliment meer te geven over hun uiterlijk, al lijkt deze nog zo onschuldig. Of met hen in de lift te stappen.
Nicole Noyons, psycholoog bij HumanCapitalCare sloot het webinar af met een casus bij haar opdrachtgever Athora. Deze verzekeraar wil de op het thema sociale en psychologische veiligheid het bewustzijn vergoten bij haar leidinggevenden. Nicole Noyons organiseerde een workshop, waarin leidinggevenden in groepen van twaalf personen inzicht kregen in de aanwezige mechanismen in hun teams én hun eigen rol hierin. Sociale en psychologische veiligheid creëer je samen, zo besloot zij.
Tijdens de uitzending zaten moderatoren klaar om vragen te beantwoorden. We hebben er enkele geselecteerd:
Wat is de definitie van een melding? Is het niet meer een signaal dat bij de interne vertrouwenspersoon binnen komt?
Klopt, een melding is in ieder geval een signaal dat door de melder bij de vertrouwenspersoon binnenkomt. De melder houdt altijd regie en bepaalt of dit bijvoorbeeld bij een melding blijft of dat er een vervolg aan wordt gegeven (gesprek, klacht etc.).
Is een in- en extern vertrouwenspersoon even krachtig ? Met andere woorden: voelen medewerkers zich ook veilig bij de interne vertrouwenspersoon van eigen werkgever?
We merken dat dit per medewerker verschillend is. Daarom adviseren wij vaak aan organisaties gebruik te maken van een interne en externe vertrouwenspersoon, zodat medewerkers kunnen kiezen. Daarbij maken we de de kanttekening dat een interne vertrouwenspersoon geen HR of management functie bekleedt en dat er, indien haalbaar, zowel een man als vrouw als interne vertrouwenspersoon wordt aangesteld.
Wat gebeurt er als iemand de situatie anoniem wil melden, hoe kan het dan worden opgelost?
De anonimiteit moet altijd gewaarborgd blijven, maar met de melder bespreek je als vertrouwenspersoon altijd waar de behoefte ligt en hoe het opgelost zou kunnen worden. Met toestemming van de melder kan de vertrouwenspersoon de situatie wel escaleren met waarborging van de anonimiteit.
Dat is soms wel gecompliceerd, maar als de melder akkoord geeft om het specifiek te maken, dan kan dat. Wat je als vertrouwenspersoon ook wel probeert is te kijken of de melder toch uit de anonimiteit wil komen. Maar als dat deze dat niet wil.. dan prevaleert de wil van de melder.
Wij moeten in onze organisatie werk gaan maken van ons protocol rondom sociale veiligheid. Welke bijdrage kunnen jullie leveren?
HumanCapitalCare heeft een aantal tools in huis die onze opdrachtgevers helpen om een sociaal veilig werkklimaat te creëren. Denk aan:
- Identificeren van sociale risico’s, door inzicht te geven in hoe sociaal veilig medewerkers zich daadwerkelijk voelen.
- Ontwikkelen van /adviseren over beleid aangaande psychosociale arbeidsbelasting (PSA) , zoals het opstellen van protocollen voor ongewenst gedrag. Zo is duidelijk welk gedrag acceptabel is en hoe om te gaan met meldingen.
- Begeleiding/ondersteuning van medewerkers die te maken hebben met sociale onveiligheid, bijvoorbeeld door de inzet van een vertrouwenspersoon.
- Training en voorlichting geven aan leidinggevenden over sociale en psychologische veiligheid, het creëren van een open en veilige bedrijfscultuur.
Webinar & PowerPoint-presentatie
Hieronder vind je de video van het webinar en de PowerPoint-presentatie:
PowerPoint-presentatie:
Video webinar: