Verzuim door stress blijft toenemen

Verzuimpercentage stijgt, stressklachten springen eruit

Het totale gemiddelde verzuimpercentage tussen juli 2024 en juni 2025 kwam uit op 4,8%, een lichte stijging ten opzichte van de 12 maanden ervoor (4,7%). De sectoren zorg, industrie en vervoer & opslag kenden het hoogste verzuim. Circa 10% van alle verzuimmeldingen duurde langer dan zes weken, maar tegelijkertijd is deze groep verantwoordelijk voor maar liefst 81% van alle verzuimdagen. Bij het inzoomen op de oorzaken van het totale verzuim in Nederland valt één ding nadrukkelijk op: stressgerelateerd verzuim.

Urgentie en maatschappelijke impact 

Eén op de vier verzuimdagen staat in verband met stress en de duur van dit verzuim neemt elk jaar verder toe. Dit legt een enorme druk op werknemers, werkgevers én ons sociale zekerheidsstelsel. De maatschappelijke discussie over dit onderwerp neemt toe. “De verwachting is dat het aantal arbeidsongeschikten de komende jaren verder zal stijgen”, zegt Iris Homeijer, bedrijfsarts en directeur medische zaken bij HumanCapitalCare. “Voor kleine ondernemers wordt langdurig verzuim daardoor steeds moeilijker draagbaar. Maar ook grotere organisaties merken de gevolgen: zij ervaren meer druk op teams en oplopende kosten voor vervanging en re-integratie.”

Diversiteit aan oorzaken en complexe context

Stressklachten hebben vaak een mix van oorzaken in werk, privé en maatschappij. Cijfers van ArboNed en HumanCapitalCare laten zien dat de verschillen tussen branches groot zijn. Zo is het stressgerelateerd verzuim het hoogst in de zorg. Verder hebben grote organisaties gemiddeld meer stressgerelateerd verzuim dan mkb-bedrijven, maar is de impact voor kleine ondernemers vaak zwaarder voelbaar. Vrouwen hebben relatief meer verzuimdagen door stressklachten dan mannen (31% vs. 20%) en parttimers meer dan fulltimers (28% vs. 24%). Daarnaast spelen levensfase, persoonlijkheidskenmerken, veerkracht en privésituaties - zoals mantelzorg of een scheiding - een rol. Ook maatschappelijke trends vergroten de druk, zoals de ‘altijd-aan’-cultuur door digitalisering, vergrijzing en onzekerheden rondom baanzekerheid, arbeidsmarktkrapte en technologische veranderingen.

Geen simpele oplossing, wel gezamenlijke verantwoordelijkheid

Stressgerelateerd verzuim is een groot maatschappelijk probleem dat zowel het individu, organisaties als de samenleving raakt. “De urgentie is duidelijk, maar voor zo’n complex vraagstuk bestaat geen standaardoplossing”, benadrukt Homeijer. “Een effectieve verzuimaanpak vraagt altijd om maatwerk, afgestemd op zowel de context van de organisatie als de persoonlijke situatie van de medewerker. Daarbij wordt preventie nog te vaak over het hoofd gezien en ontbreekt het aan structurele samenwerking — juist daar ligt veel winst te behalen.”

Van gezamenlijke aanpak naar concrete acties

Om die winst te realiseren is het cruciaal dat werkgevers én werknemers ieder hun verantwoordelijkheid nemen. Werkgevers kunnen steun bieden via flexibele werkindeling of het faciliteren van professionele hulp, ook wanneer stress voortkomt uit privésituaties. Daarnaast helpen preventieve instrumenten zoals de RI&E en het PMO om risico’s vroegtijdig in kaart te brengen, zodat werkgevers gericht kunnen ingrijpen. Ook is het belangrijk dat werknemers tijdig aan de bel trekken en klachten niet laten oplopen. Homeijer: “Zie de bedrijfsarts en bedrijfspsycholoog niet alleen als noodgreep bij uitval, maar als partner in het gezond en inzetbaar houden van je mensen. Door samen signalen vroegtijdig te herkennen, bespreekbaar te maken en direct actie te ondernemen, bijvoorbeeld via een laagdrempelig spreekuur of snelle toegang tot een bedrijfspsycholoog, kan veel leed én hoge kosten worden voorkomen.”

Vrouwengezondheid verdient meer aandacht op de werkvloer 

Vrouwengezondheid is nog te vaak een onderbelicht thema als het gaat om duurzame inzetbaarheid. Uit recent onderzoek van CBS en TNO blijkt dat ruim een op de drie vrouwen hormonale klachten verbergt op het werk. Ondanks deze klachten blijven velen doorwerken, wat kan leiden tot verminderde productiviteit en een negatieve impact op het welzijn. “Het bespreekbaar maken van hormonale klachten op het werk is niet altijd makkelijk. Toch is het belangrijk om het gesprek aan te gaan als deze klachten het functioneren beïnvloeden”, benadrukt Homeijer. “Blijf er niet mee rondlopen, maar maak het bespreekbaar: op het werk of via een preventief consult bij de bedrijfsarts. Juist door tijdig het gesprek aan te gaan, kunnen er al kleine aanpassingen worden gedaan die een groot verschil maken voor het welzijn en de inzetbaarheid van vrouwen.”